Kazimierz Kraczkiewicz
major lotnictwa | |
Data i miejsce urodzenia |
14 października 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
9-11 kwietnia 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1919–1940 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
1 pułk aeronautyczny |
Stanowiska |
zastępca dowódcy batalionu |
Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
Odznaczenia | |
Kazimierz Wincenty Kraczkiewicz (ur. 14 października 1894 w Tarnogrodzie, woj. lubelskie, zm. 9-11 kwietnia 1940 w Katyniu) – major lotnictwa Wojska Polskiego, obserwator balonowy i pilot sterowca, ofiara zbrodni katyńskiej[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie Bogusława i Stefanii z Sariusz-Bielskich. Słuchacz Instytutu Technologicznego w Tomsku (1912–1916) i Szkoły Oficerów Piechoty w Irkucku[2].
W Wojsku Polskim od października 1919. Podczas wojny 1920 walczył na froncie litewsko-białoruskim[2]. Dowodził oddziałem wydzielonym 1 Pułku Aeronautycznego. Stoczył w okolicach Pińska kilka potyczek[3].
W latach 1921–1923 po odbytym szkoleniu otrzymał tytuł pilota balonowego[4]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 79. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych, a jego oddziałem macierzystym był III batalion aeronautyczny[5]. W 1923 był dyrektorem nauk w Centralnej Szkole Balonowej w Toruniu, pozostając oficerem nadetatowym III batalionu balonowego[6]. Od następnego roku pełnił służbę w batalionie balonowym w Toruniu[7][8]. 26 sierpnia 1926 gen. dyw. Władysław Jung wystawił opinię o kapitanie Kraczkiewiczu - „dowódca 1 kompanii - pod każdym względem b. dobry”[9]. 19 marca 1928 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 5. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa[10]. W 1932 roku był w 1 batalionie balonowym w Toruniu[11]. W kwietniu 1934 roku został przeniesiony do 2 batalionu balonowego w Jabłonnie na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu[12][13][14]. 27 czerwca 1935 roku został awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 18. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki[15] (w 1939 roku zajmował 4. lokatę w korpusie oficerów lotnictwa[16]).
Kraczkiewicz wylatał największą liczbę godzina na sterowcu Zodiac VZ-11 „Lech”, był również dowódcą przelotu balonu „Wilno”. Balon „Wilno” był pierwszym polskim balonem o pojemności 1200 m³. Wykonano go w 1928 r. w Centralnym Zakładzie Balonowym w Legionowie. Pierwszy próbny lot „Wilna” odbył się 30 października 1928 r. Jego stateczność w locie zbadali piloci kpt. Kazimierz Kraczkiewicz – komendant kosza oraz por. Antoni Janusz - pomocnik pilota i por. Zbigniew Burzyński – obserwator. Piloci startując z Torunia w ciągu 3 godzin pokonali 122 km i wylądowali w okolicach Iłowa w powiecie działdowskim”. Natomiast wiosną 1939 Kraczkiewicz wykonał próbny lot zmotoryzowanym balonem obserwacyjnym WBS-BD Motobalon[17].
Kraczkiewicz wraz z por. Antonim Januszem po raz pierwszy reprezentował Polskę na Międzynarodowych Zawodach Balonowych w Pradze 11 czerwca 1927. Kraczkiewicz pilotował balon „Lwów” o pojemności 720 m³ a por. Janusz balon „Warszawa” (700 m³)[18]. Polscy piloci zajęli drugie i piąte miejsce. Podczas Międzynarodowych Zawodów Balonów Wolnych z okazji Wystawy Krajowej w Poznaniu, por. Kraczkiewicz i por. Zbigniew Burzyński[19] wywalczyli na balonie „Gdynia” drugie miejsce, pokonując odległość 354 km[4].
W kampanii wrześniowej był zastępcą komendanta Bazy Balonowej nr 1. Podczas ewakuacji do Rumunii wzięty do niewoli przez Sowietów[20]. Według stanu z grudnia 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 017/2 z 5.04.1940. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, jednak brak jest wpisu z dziennego podsumowania czynności[21]. Przy szczątkach w mundurze oficerskim znaleziono książeczkę oszczędnościową i wyciąg z konta[22]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: 30[23]. Nazwisko Kraczkiewicza znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 92 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 93 z 1943. W Archiwum Robla w pakiecie nr 30 znajduje się spis rzeczy znalezionych przy szczątkach Kraczkiewicza.
Kazimierz Kraczkiewicz był kawalerem[24].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[20][wymaga weryfikacji?]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[20][wymaga weryfikacji?]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[25][26]
- francuska Odznaka Pilota Sterowcowego[27]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).
- Dąb Pamięci - certyfikat nr 1827/504/WE/2009[28].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, 1991, s. 144 .
- ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 304.
- ↑ Kujawa ↓, s. 175.
- ↑ a b Marek Matuszelański , Sport balonowy w Polsce w okresie międzywojennym. Zarys problematyki, „PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”, t. XIV, nr 1, 2015, s. 63, 66 .
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 249.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 938, 946, 1529.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 857, 865.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 538, 552.
- ↑ Opinie z kursów o oficerach [online], archiwa.pilsudski.org [dostęp 2018-05-13] (pol.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928 roku, s. 55.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 232, 747.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 166.
- ↑ Czterdzieści cztery nazwiska [online], archiwum.toiowo.eu [dostęp 2018-05-06] (pol.).
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 789.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 71.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 206.
- ↑ samolotypolskie.pl - WBS Motobalon (BD-434) [online], www.samolotypolskie.pl [dostęp 2018-05-06] (pol.).
- ↑ Kurjer Poznański R.22, nr 286 (27 czerwca 1927) - wyd. wieczorne, s. 12
- ↑ Kurjer Warszawski. R.109, nr 209 (2 sierpnia 1929), s. 5
- ↑ a b c Kujawa ↓, s. 176.
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943 .
- ↑ Gazeta Ilustrowana. R.4, nr 19 (16 maja 1943), s .2
- ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
- ↑ УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 422 .
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 232.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 19 marca 1933 roku, s. 76.
- ↑ Bohaterowie – Katyń… ocalić od zapomnienia [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 2018-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-15] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Hubert Kazimierz Kujawa: Księga Lotników Polskich. Poległych, zmarłych i zaginionych w latach 1939–1946.
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Ludzie urodzeni w Tarnogrodzie
- Majorowie lotnictwa II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Wojsk Balonowych (Aeronautycznych) II Rzeczypospolitej
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Polscy lotnicy w kampanii wrześniowej
- Polscy lotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Urodzeni w 1894
- Zmarli w 1940